अहिले ब्रहमाण्डमा भएका सबै धर्महरुमध्य हिन्दु धर्मलाई सबैभन्दा पुरानो धर्म मानिएको छ । धर्मसँगै यस धर्मबाट प्रभावित भएर दुनिँयामा अरु कुराहरुको आविष्कार गरिएको वैज्ञानिक तथ्यहरु अहिले हामीले पढ्न देख्न र भोग्न पाईरहेका छौं । आज हामी तपाईलाई शताब्दी पुरानो हिन्दू धर्ममा अभ्यास गरिएका थुप्रै परम्पराहरू र विश्वासहरूका बारेमा जानकारी गराउँदैछौं । जसको महत्वका बारेमा तपाईँलाई जानकारी नहुन सक्छ । आउँनुहोस जानौं यी विश्वासहरू धर्मसित सम्बन्धित केही परम्परा र यसको पछि रहेको वैज्ञानिक कारण
निधारमा टिका लगाउने परम्परा
चाहे हिन्दु परम्परा मा हो या हाम्रो समाजमा महिला, पुरुष या हर कसैले निधारमा टिका जरुर सबैले लगाएका हुन्छन्। धार्मिक दृष्टिकोणमा निधारमा टिका ग्रहण गर्नाले तपाईमाथि भगवानको कृपा साथमा रहने विश्वास गरिएको छ । यदि वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट हेर्ने हो भने,टिका लगाँउने स्थान दुवै आँखाको बिच निधारमा बन्ने एक जनादेश चक्र हो । निधारमा टिका लगाँउनाले हाम्रो एकाग्रता बढ्ने साथैं अन्य लाभ मिल्ने भएको हुनाले टीका लगाउँने गरिन्छ। टीका लगाउँने समयमा तपाईको निधारमा औलाको जुन दबाब रहन्छ त्यसले रत्त संचारलाई नियन्त्रणमा राख्छ।
जमिनमा पलेटी कसेर खाना खान
पछिल्लो समय बढ्दो आधुनिकीकरणले मानिसहरुले खाना खानको लागि टेबल,कुर्सिजस्ता उपकरणहरुको प्रयोग गर्ने गर्दछ तर अहिले पनि हिन्दु धार्मिक परम्परा अनुसार प्रायजसो घरहरुमा जमिनमा पलेटी कसेर खाना खाने परम्परा रही आएको छ । जमीनमा बसेर खाना खानाले तपाईको पाचन प्रणाली राम्रो हुने वैज्ञानिक आधार रही आएको छ । जमिनमा बसेर भोजना गर्नाले तपाईलाई मानसिक शान्ति मिल्ने विश्वास गरिन्छ ।
दुई हात जोडेर गरिने प्रणाम
हिन्दु परम्परामा एकअर्कालाई अभिवादन गर्दा, दुई हात जोडेर स्वागत गरिन्छ। यसको वैज्ञानिक तर्क के हो भने, जब हामी एक अर्कालाई अभिवादन गर्दछौं, त्यस समयमा सबै औंलाहरू एकअर्कासँग अन्तरक्रिया गरिरहेका हुन्छन्, जसले तिनीहरूलाई दबाब दिन्छ। औंलाहरु को तान्त्रिक शरीर को सबै प्रमुख अंगहरु संग सम्बन्धित छ। यस कारणले, औंलाहरूमाथि दबाव पर्नु भनेको हाम्रो आँखा, कान र दिमागमा सीधा असर पार्नु हो । अर्को के पनि मानिन्छ भने मानिसहरुसँग हात मिलाएर वा गला मिलाएर भन्दा दुइ हात जोडेर नमस्कार गर्नाले धेरैजसो सरुवा रोगहरुबाट बच्न सकिन्छ ।
एउटै गोत्र भित्र विवाह नगर्ने परम्परा
हिन्दु समाजमा एउटै गोत्रमा विवाह गर्न पाइदैन यसलाई धार्मिक रुपमा गलत मानिएको छ । एक गोत्रमा विवाह गर्नाले सबै प्रकारका रोगहरू लाग्ने सम्भावना देखिन्छ । एउटै गोत्रमा विवाह गर्नाले तपाईमा वंशानुगत रोगहरु सजिलै प्रवेश गर्ने कुरालाई विज्ञानले प्रमाणित गरेको छ । यो धेरै अनुसन्धानमा साबित भएको विषय हो । कुनैपनि व्यक्तिलाई आनुवंशिक रोगबाट बचाउँन एकमात्रै उपचार विधि रहेको छ त्यो के हो भने आफ्नो गोत्र वा नजिकको नातेदारहरुमा विवाह गर्नु हुँदैन।
दक्षिणतिर सिरानी गरेर सुत्नु
हिन्दु धर्ममा दक्षिण दिशातिर सिरानी गरेर सुत्नुलाई अशुभ मानिन्छ। यो विश्वास रहेको छ कि दक्षिण दिशामा सिरानी गरेर सुत्नाले खराब र डरलाग्दो सपनाहरू आउँछन । यसैले, शास्त्रहरूमा सुत्नको लागि उत्तरतर्फ सिरानी गर्नुलाई शुभ मानिन्छ । जब हामी उत्तरतिर सिरानी गरेर सुत्छौं, तब हाम्रो शरीर सिधै पृथ्वीको चुम्बकीय लहरहरूमा आउछ। जसबाट हाम्रो शरीरमा प्रवाह सुरु हुन्छ।
सूर्यको उपासना
हिन्दु धर्मशास्त्र र ज्योतिषमा सूर्यको पुजालाई एक प्रमुख स्थान दिइएको छ। धर्मशास्त्रमा सूर्यको उपासनाले परिवार र समाजलाई आदर दिने विश्वास गरिएको छ । कुन्डलीमा, सूर्यको उपासना पछि बिरामीको प्रभाव समाप्त हुन्छ। बिहानको सूर्यलाई जलपान गराउँनु एक वैज्ञानिक कारण पनि छ। जब हामीले विहानको समयमा सुर्यलाई जल दिन्छौं तब सुर्यको किरण पानीमा ठोक्कीएर हाम्रो आँखामा पर्न जान्छ जुन हाम्रो आँखाको लागि धेरै लाभदायक हुने वैज्ञानिक तथ्य रहेको छ । साथै, बिहानको सूर्यको प्रकाश हाम्रो छालाको लागि पनि उत्तिकै लाभदायक छ।
टुप्पी पाल्नु
पछिल्लो समय नेपाली समाजमा यो परम्परा केही हदसम्म कम भएको भए पनि अहिले पनि धेरै मानिसहरू अझै पनि आफ्नो टाउकोमा टुप्पी राख्छन् । त्यस्तो विश्वास छ कि टाउको एक ठाँउमा टुप्पी राखिएको छ भने दिमागलाई एकाग्रित गर्नमा सहयोग गर्दछ । यस स्थान मा टुप्पी राख्नाले तपाईको दिमागी सन्तुलन अझ राम्रो हुन्छ । तपाईको मानसिक क्षमता बढ्नको साथ एकाग्रतामा पनि वृद्धि हुन्छ ।
व्रत राख्ने परम्परा
हिन्दू परम्परामा, उपवास राख्नुलाई एक महत्वपुर्ण आस्थाको रुपमा लिने गरिन्छ । विज्ञानको आधारमा व्रत बस्नाले हाम्रो पाचन प्रक्रियालाई राम्रोसँग सन्तुलनमा राख्छ। शोधकर्ताहरुका अनुसार, उपवास राख्नाले क्यान्सर, हृदय रोग, मधुमेह जस्ता रोगहरुबाट छुटकारा पाउँन ठुलो सहयोग मिल्दछ । याद गर्नुहोस तपाईले व्रतको समयलाई धेरै लामोसमयसम्म जारी राख्नुहुँदैन यस्तो गर्नाले तपाईलाई कमजोर बनाउँन सक्छ ।
चरण स्पर्श गर्ने परम्परा
हिन्दु परम्परामा शताब्दी देखि हाम्रो समाजमा आर्शिवाद लिँदा मान्यजनको गोडा स्पर्श गर्ने प्रचलन रहँदै आएको छ । यो मानिन्छ कि दिमागबाट उत्पन्न ऊर्जा हाम्रो हातले अगाडिको खुट्टामा पुग्छ र हातमार्फत ठूलो व्यक्तिको हातसम्म पुग्छ। आशीर्वाद दिएर, व्यक्तिले आफ्नो हात आशिर्वाद लिने व्यक्तिको टाउकोमा राख्दछ, त्यस पछि फेरि त्यो ऊर्जा हाम्रो मस्तिष्कमा पुग्छ। यसले ऊर्जाको चक्र पूरा गर्छ। यस्तो गर्नाले हाम्रो दिमागी सन्तुलनलाई कायम राख्न ठुलो सहयोग गर्दछ ।
सिन्दर लगाँउनु
हिन्दु धर्ममा विवाह पछि महिलाहरुले सिन्दर लगाउँनु पुरानो परम्परा हो । अहिले आधुनिक समाजमा यस परप्परा लोभ हुँदै जाँदैछ तर यसको महत्वको बारेमा सायदै कसैलाई थाहाँ होला । सिन्दुरमा बेसार,चुना र धातु समावेश गरिएको हुन्छ । यी तीन को मिश्रण संग शरीर को रक्तचापलाई सजिलै नियन्त्रण गर्ने उर्जा हुन्छ । यसले तपाईको मानसिक तनावलाई कम गर्न सहयोग गर्दछ ।
तुलसीको बिरुवाको महत्व
तुलसीको बिरुवामा धेरै प्रकारको औषधीय गुणहरु हुनछ र घर मा तुलसी को पूजाले खुशी र समृद्धि ल्याउँने शास्त्रमा उललेख गरिएको छ । हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणालीले तुलसीसँगको सम्बन्धलाई बलियो बनाउँछ। यदि घर मा तुलसी छ भने यसको पातहरू मात्रै पनि प्रयोग गर्नाले धेरै रोगहरूबाट छुट्कारा पाउँन सकिने जानकारहरु बताउँछन ।
